“DAN”chilarga yana maza… NewsUz - O‘zbekistonlik yo‘l harakati xavfsizligi xizmati xodimlariga ham
qiyin. Yegani oldida, yemagani ketida bo‘lsa, beli og‘rimasdan pul
topsa, nimasi qiyin ekan, deb e'tiroz bildirishingiz tabiiy. Sobiq DAN
idorasi vorislarining pora va shirinkomaga mukkasidan ketgani bor gap.
Biz aytmoqchi bo‘lgan qiyinchilik shuki, bu janoblar har doim ham
qoidabuzardan pul olisholmaydi. Garchi buni xohlashsa ham. Chunki yo‘l harakati qoidasini buzgan azamat ko‘pincha falonchi
rahbarning o‘g‘li, jiyani, qizi, falon soha vazirining farzandi, katta
xolasi, tutingan amakisi... xullas, yaqinroq bir qarindoshi bo‘lib
chiqadi. Orqasida turgan valine'matiga ishonib u bemalol taralabedod
qilib yuradi, xohlasa, odam bosib ketadi, xohlasa, kuppa-kunduz kuni
shaharning qoq markazida avtopoyga uyushtiradi... Bundaylar bilan yo‘l
harakati xavfsizligi xodimi har qancha tortishmasin, hech narsaga
erisholmaydi: na ularni jarimaga torta oladi, na norasmiy tarzda o‘z
haqqini undira oladi. Turgan-bitgani ortiqcha dahmaza bular. Darvoqe,
O'zbekistonda alohida ramziy belgiga ega bo‘lgan nomerli avtomashinalar
ham borki, ularni yo‘l harakati xavfsizligi xodimi to‘xtatishi mutlaqo
mumkin emas. Yozilmagan qoida shunaqa. Agar militsiya xodimi yoshlik
yoki tajribasizlik qilib, ularga tayog‘ini ko‘tarib qolsa bormi, tamom,
o‘zi birorta kichikroq yulduzcha ham yo‘q pogonidan ayriladi, ishdan
ketadi. Deylik, UZ belgili mashinalar hukumat idoralari, vazirlik
amaldorlariga berilgan. Ko‘zga cho‘g‘day ko‘rinadagan PA raqamli
mashinalar esa kimsan Prezident devoni amaldorlariga qarashli. Qop-qora
fondagi MX belgili mashinalarda esa milliy xavfsizlik xizmati vakillari
yurishadi. O'zbek yo‘l militsioneri garchi xalqaro diplomatiya
talablariga qarshi bo‘lsa-da, CMD belgili mashinani to‘xtatishi mumkin
(ushbu nomerli mashinalarda xorij mamlakatlari elchilari yuradi), lekin
yuqoridagi maxsus belgili mashinalarni to‘xtatish qayda, ularga nazar
solishga ham jur'at etmaydi. Agar falokat bosib, alohida raqamli
mashina haydovchisi jiddiy qoidabuzarlik sobir etsa - avariya qilsa,
kimnidar urib yuborsa ham, ahamiyati yo‘q, baribir ikkinchi tomon
aybdor bo‘lib turaveradi. Yaqindan boshlab esa O'zbekistonda
avtomashinalar uchun yangi turdagi nomerlar berilishi boshlanadiki, bu
ham alohida e'tiborga moliq hodisa. Bu borada mamlakat Vazirlar
Mahkamasining maxsus qarori ham chiqdi. Bosh vazir Sh. Mirziyoev
imzolagan hujjatga ko‘ra, yangi nomerlar joriy etishdan murod milliy
nomerlarni xalqaro talab va standartlarga moslashtirish ekan. Ha,
milliy nomerlarni xalqaro standartlarga moslashtirmasa bo‘lmaydi.
Bo‘lmasa, o‘zbek amaldorlari UZ , RA va hokazo nomerli mashinalarda
qo‘shni davlatlarga chiqishsa ham, o‘sha yerning militsiyasi to‘xtatib
boshni qotiryapti: ular ushbu nomerli mashinalar katta rahbarlarga
qarashli ekanini bilishmayapti-da. Mamlakat ichki ishlar
vazirligi yangi namunadagi davlat nomerini tayyorlab bo‘ldi hisobi.
Hukumat qaroriga ko‘ra, yangi nomer berish 2007 yil va 2008 yilning
birinchi choragida davom etishi kerak. Dastlab mazkur jarayon
yaxshilikcha olib boriladi: avtomashina egalarining arizasi bilan
ixtiyoriy tartibda nomer beriladi. 2008 yildan boshlab esa xohlaydimi,
yo‘qmi, hammaga majburiy ravishda maxsus raqamlar ajratiladi. Tartib
bo‘yicha har viloyat uchun alohida kodlar berilgan, ular orqali mashina
qaysi hududdan ro‘yxatdan o‘tganini bilish olish mumkin. Deylik, 01-09
kodlari Toshkent shahri, 40-49 Farg‘ona, 80-84 Buxoro, 90-94 esa
Xorazm viloyatlarini anglatadi Tuppa-tuzuk ishlab turgan
nomerlarning bekor qilinib, o‘rniga yangisi joriy etilayotgani,
ortiqcha sarf-xarajat sababi nimada ekan, deb boshingiz qotayotgani
bo‘lishi mumkin... Gap shundaki, yangi namunadagi nomerlarda
davlat idoralari, jismoniy va yuridik shaxslar, xalqaro tashkilot va
elchixonalarga qarashli mashina nomerlari alohida ajratib qo‘yilgan. Hozirda
amalda bo‘lgan nomerlarga e'tibor bersangiz, yuridik tashkilotlarning
hammasiga bir xil tartibda, ya'ni uchta raqam va ikkita ramziy belgili
nomer berilgan. Agar harflardan biror narsani bilib olish mumkin
bo‘lmasa, oddiy firma ham, katta vazirlik mashinasi ham bir xil
ko‘rinishda raqamlangan - ajratish qiyin. Yangi namunadagi
nomerlarda esa yuridik tashkilotlarga alohida, davlatning yuqori
idoralariga alohida raqam berilgan. Endilikda mamlakat ichida ham,
tashqarisida ham oddiy tashkilot bilan yuqori idorani chalkashtirib
yuborilmaydi. Yo‘l harakati xavfsizligi xodimlari ham bundan buyon
vaqti va ishi tig‘iz rahbarlarimizni to‘xtatib ortiqcha ularga xalaqit
berishmaydi. Katta bayroq tushirilgan ramzi ushbu
ko‘rinishdagi nomerni ko‘rdingizmi, bilingki, u davlat idorasi,
vazirlik mashinasi, ularni to‘xtatib o‘tirish yaxshi emas. Bundan
tashqari, chet el fuqarolari, xorijiy tashkilot va diplomatik
vakolatxonalarga ham alohida shaklda nomer berilishi ko‘zda tutilgan
(Xalqaro tashkilot, elchixonalardan ham ehtiyot bo‘lgan ma'qul-da.
Bilib-bilmay ularni ham ortiqcha to‘xtataverish davlatlararo
munosabatlarga salbiy ta'sir qilishi mumkin). O'zbekistonda
yana bir katta tadbir davom etyapti. Mamlakatdagi minglab
avtomashinalarni qaytadan ro‘yxatdan o‘tkazish uchun yana qancha
xarajat, yana qancha mehnat ketishi noma'lum. Lekin shunisi ham borki,
ichki ishlar vazirligi yangi davlat nomeri bergani uchun har bir
mashinadan to‘lov undiradi. Ana shu to‘lovlarning o‘zi bu kabi
tadbirlarning bir nechtasini uyushtirish uchun kifoya qiladi. Axir, kun
sayin boyib borayotgan O'zbekistonda avtomobildan ko‘pi bormi?.. |