15 ming dollargacha berishga tayyor
NewsUz Toshkentdagi
Jahon iqtisodi va diplomatiya universitetiga o‘qishga kirishni maqsad
qilgan abiturient bu uchun 15 ming dollargacha berishga tayyor edi. Shu
paytda pora evaziga imtihondan o‘tkazib berishga va'da bergan "dastyor"
ham topila qoldi. Biroq o‘qishga kiritish operatsiyasi oxiriga
yetmadi...
Oybek Bultakov mamlakatdagi nufuzli oliy
o‘quv yurtlaridan biri Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universitetida
tahsil olar edi. Ushbu dargoh talabasi bo‘lish hammaga ham nasib
etmaydi, respublikada qanchadan qancha yoshlari mazkur universitetga
kirishni orzu qilishadi. Lekin Oybek Bultakov unga berilgan
imkoniyatdan unumli foydalanish o‘rniga noma'qul yo‘llarga kirishni
afzal deb bildi. Shu tariqa u firibgarlik olamiga qadam qo‘ydi, deb
yozadi region.uz nashri.
O'tgan yilning yozida to‘rtinchini bitirib, so‘nggi kursga o‘tishga
hozirlik ko‘rayotgan paytda qoraqalpog‘istonlik kursdoshi Sh. Tamurotov
qo‘ng‘iroq qilib qoldi. Gap orasida Ichki ishlar vazirligi
akademiyasiga o‘qishga kirmoqchi bo‘lgan ikki nafar yigit borligi,
yordam ko‘rsatilsa, 4000-5000 AQSh dollari berishlari mumkinligini
aytdi. Oybek o‘ylab ham o‘tirmay, o‘qishga kirishga yordam berishga
va'da berib yubordi. Qoraqalpog‘istonlik Davron va Alijon
Toshkentga yetib ham kelishdi. Ular bilan uchrashgan Oybek tanishlari
orqali ishonchli 'shpargalka'lar olib berish, telefon orqali imtihon
savollariga javob topishga yordam qilishini aytdi. Buning uchun esa
oldindan 5000 dollar so‘radi. Yigitlardan biri Alijonning
pochchasi Baxtiyor Abdullaev ehtiyotkorlik qildi. Pul oldindan
berilmasligi, keyinroq ish natijasiga qarab berilishini bildirdi.
Muhokamadan keyin ular Oybekdan 5000 dollar... qarz olganlari xususida
tilxat yozib berishga rozi bo‘lishdi. Biroq imtihon kuni Oybek
ularga hech qanday yordam bera olmadi. Abiturientlarga 'garantiyali'
deb tutqazilgan 'shpargalka' ham foyda bermadi, telefon esa
nazoratchilar tomonidan olib qo‘yildi. Lekin, harqalay, tayyorgarlik
yaxshi bo‘lgani uchundir, Davron o‘qishga kirdi. Garchi biror ishni
qoyillatmagan bo‘lsa ham avvaldan Oybekka berib qo‘ygan 4000 dollarni
suyunchi sifatida unda qoldirdi. Oybek esa o‘zida 1800 dollarni
oldi-yu, qolganini abiturientlarni imtihonga hozirlagan va ularni topib
bergan boshqa tanishlariga tarqatdi. Dastlabki muvaffaqiyat va
daromaddan ruhlangan talaba o‘zini bundan ham kattaroq ishlarga
qodirdek his qildi. Yangi rejalar, yangi 'qurbon'lar xususida o‘ylay
boshladi. O'sha paytda eski tanishi Baxtiyor Abdullaev (bu
o‘sha jiyanini IIV akademiyasiga kiritish uchun harakat qilib yurgan
odam) telefon qilib qoldi. Qo‘shnisi Yulduz Orunova Jahon iqtisodiyoti
va diplomatiya universitetiga o‘qishga kirmoqchiligi, buning uchun
15000 AQSh dollarigacha bera olishini aytdi. Talaba yigitga manfaatli
taklif ma'qul ko‘rindi. Tez kunda surishtirib ko‘rish va yordam
berishga va'da berdi. Bu borada shu universitetda o‘qiydigan
tanishi Bektosh Mamatqulov bilan maslahatlashdi. Bektosh o‘qishga
kirishga yordam beradigan bo‘ldi.Shu suhbatda Bektosh xalqaro
munosabatlar fakultetiga kirish 11 ming, xalqaro huquq fakultetiga esa
17 ming dollar ekanini aytdi. Bu orada o‘qishga kiritish
'operatsiya'siga diplomatiya universitetining yana boshqa bir talabasi
Iqbol Tursunov ham qo‘shildi. Bektosh Mamatqulov ushbu masalada yordam
berishni so‘rab unga murojaat qilganda, buning uchun 18 ming dollar
kerak bo‘ladi degan javob oldi. Shu tariqa universitetdagi
tanishlari bilan maslahatlashuvdan keyin Oybek mijoziga telefon qildi
va o‘qishga kirish orzusi 17 ming dollar evaziga ushalishini ma'lum
qildi. Narxning tobora ko‘tarilayotganini odam ko‘pligi, da'vogarlar
miqdori esa oshib borayotgani bilan izohladi. Tabiiyki, o‘qishga kirish
istagida bo‘lgan tomon Oybekdan o‘rtada kim turgani, kimga suyanib ish
olib borilayotganini so‘radi. Shunda u 'mijoz'ini ishontirish uchun
diplomatiya universitetining kadrlar bo‘limi boshlig‘i bilan gaplashib
qo‘ygani, bu borada umuman xavotirga o‘rin yo‘qligini ta'kidladi.
Baxtiyor Abdullaev ham Oybekning va'dalariga ishonganday edi. Darvoqe,
bu orada Oybekning 'hamkor'lari Bektosh ham, Iqbol ham o‘yindan
chiqqani, o‘qishga kiritish borasida umuman yordam berolmasligini
ma'lum qilgandi. Lekin shundayam u oxirigacha, tavakkal o‘yinga
kirishdi. O'zini go‘yo hammasi risoladagidek ketayotgan kabi tutib
Baxtiyor Abdullaev bilan 'muzokara'larni davom ettirdi. Nihoyat, Oybek
undan so‘ralgan pulni keltirishni so‘radi. Ular belgilangan joyda
uchrashishdi. B. Abdullaev va'da qilingan pulning bir qismini olib
boradigan bo‘ldi...
Bu orada milliy xavfsizlik xizmati
firibgarlikdan xabar topgan, B.Abdullaev ogohlantirilgan va jinoyatning
oldini olish, aybdorlarni qo‘lga olish uchun rejalar belgilab qo‘yilgan
edi. Baxtiyor Abdullaev aytilgan joyga maxsus kimyoviy ishlov berilgan
pul bilan bordi. Shu tariqa Oybek 5000 AQSh dollari (6 million 339 ming
800 so‘m) miqdorida pul olayotgan paytda hibsga olindi.
Tergov va sud jarayonida Oybek Bultakovga firibgarlik va poraxo‘rlik
bilan bog‘liq ayblar qo‘yildi. Jinoyat ishlari bo‘yicha Mirzo Ulug‘bek
tumani sudi uni Jinoyat kodeksining 25, 168-moddasi 3-qismi (o‘zganing
ishonchini suiiste'mol qilib, firibgarlik vositasida katta miqdordagi
boylik va mulkni o‘zlashtirish, qo‘lga kiritishga urinish), 59,
211-moddasi 3-qismi (pora bergan shaxsning manfaatlarini ko‘zlab ma'lum
ishni bajarish evaziga unga bevosita yoki bilvosita juda ko‘p miqdorda
moddiy qimmatliklar berishga qiziqtirish) bilan aybdor deb topdi va
olti yilga ozodlikdan mahrum etish jazosi tayinladi.
|